Instytut Pamięci Narodowej Co kryje Oddziałowe Archiwum IPN w Rzeszowie – Antoni Kopaczewski - Aktualności -

przesuń wstecz zdjęcia

przesuń dalej zdjecia

• 

Rzeszowskie Archiwum IPN, gdzie przechowywane są różnorodne materiały, stanowi niewątpliwie ogromną kopalnię wiedzy. Każdego dnia będziemy udostępniać Państwu ciekawe zdjęcia osób i wydarzeń, mówiące o historii naszej małej Ojczyzny.

Antoni Kopaczewski, syn Antoniego i Cecylii z d. Smolira, urodził się 15 grudnia 1941 r. w Piaskach k. Lublina. W wieku pięciu lat przeżył tragedię rodzinną, kiedy to jesienią 1946 roku oddziały MO oraz funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przeprowadzili w Ignasinie obławę na oddział WiN dowodzony przez jego ojca Antoniego Kopaczewskiego ps. „Lew” (ur. 25 maja 1918 r.). 8 września 1946 r. zginęli: Antoni Kopaczewski „Lew”, Józef Dziachan „Pościgowy”, Władysław Sampolski „Aniołek”, Wincenty Kisielewski „Lipa”, Stanisław Pędrak „Poleszuk”, Tadeusz Dziachan „Leśny”. Oprócz partyzantów śmierć ponieśli Helena i Stanisław Dziachanowie (z czteroletnią córką Anną), u których ukrywali się partyzanci. Zwłoki zamordowanych wystawiono na widok publiczny.

Antoni był pierworodnym synem Antoniego i Cecylii, miał dwóch braci: Czesława i Włodzimierza. W 1952 r. Cecylia Kopaczewska poślubiła Ryszarda Łozowskiego (ur. 13 września 1923 r., zm. 12 września 2009 r.), syna Stefana i Marianny z d. Wątróbka, który służył pod pseudonimem „Wilk” w oddziale AK Stanisława Łukasika ps. „Ryś” i w czerwcu 1945 r. został skazany na 10 lat pozbawienia wolności za przynależność do AK, więziony na Zamku w Lublinie i we Wronkach. Łozowski z Cecylią miał córkę Ewę, po mężu Radzikowską.

Antoni cztery klasy szkoły podstawowej skończył w Piaskach, a następnie przez trzy lata uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 7 przy ul. Narutowicza w Lublinie, kończąc ją w 1955 r. Kontynuował naukę w Technikum Geodezyjnym w Lublinie, ale ze względu na braki finansowe, musiał przenieść się do Zasadniczej Szkoły Metalowej nr 2 w Lublinie przy Lubelskiej Fabryce Maszyn Rolniczych im. Rewolucji 1905 r., którą ukończył w 1959 r. w specjalności formierz-odlewnik. Po dwóch latach pracy w Lubelskiej Fabryce Maszyn Rolniczych odbywał zasadniczą służbę wojskową; od 9 października 1961 r. do 2 kwietnia 1962 r. w 4. Pułku Piechoty w Kielcach, następnie w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. 28 września 1963 r. został przeniesiony do rezerwy w stopniu st. szeregowego, kontynuując pracę w Lublinie. W lipcu 1964 r. poślubił pochodzącą z Rzeszowa Marię Cibę, urodzoną w 1937 r., córkę Stanisława Ciby i Henryki z d. Głowackiej. Stanisław Ciba (ur. 8 października 1898 r.), ojciec Marii, był rzeszowskim szewcem, został zamordowany przez Niemców w KL Dachau 12 sierpnia 1942 r. Miał numer obozowy 33892.

(Maria w 1956 r. ukończyła 6-letnie Państwowe Liceum Pedagogiczne w Rzeszowie przy ul. I. Turkienicza (obecnie ul. ks. Józefa Jałowego). W latach 1956–58 pracowała jako nauczycielka w Szkole Podstawowej w Lublińcu Nowym. Od września 1958 do 31 maja 1959 była kierownikiem kancelarii w Oddziale Wojewódzkim Polskiego Związku Głuchych w Rzeszowie. Od czerwca 1959 pracowała w Sądzie Powiatowym jako starszy rejestrator, a następnie w Sądzie Wojewódzkim w Rzeszowie jako sekretarka). 3 października 1964 r. małżonkowie przenieśli się do Rzeszowa, do mieszkania Marii przy ul. Króla Kazimierza. We wrześniu 1964 r. Antoni podjął pracę w oddziale II PKS w Rzeszowie na stanowisku weryfikatora, a następnie st. referenta eksploatacyjnego. W kwietniu 1965 r. rozpoczął pracę w WSK w Rzeszowie na wydziale W-69 w charakterze formierza-odlewnika. Przez wiele lat był brygadzistą wydziału, miał na swoim koncie kilka projektów racjonalizatorskich. W sierpniu 1980 był członkiem Komitetu Strajkowego w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego, a 12 września tego roku został przewodniczącym Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Rzeszowie. W styczniu 1981 r. przyczynił się do rozpoczęcia strajku chłopskiego w budynku b. WRZZ w Rzeszowie i doprowadził do podpisania Porozumień Rzeszowsko-Ustrzyckich w dniach od 18 do 20 lutego 1981 r., których był jednym z sygnatariuszy. Podczas drugiej sesji Walnego Zjazdu Delegatów Regionu Rzeszowskiego, która miała miejsce od 10 do 14 lipca 1981 r., wybrano Zarząd Regionu MKR (Międzyzakładowego Komitetu Robotniczego, powstałego 27 czerwca 1981 r. na miejsce Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego), przewodniczącym ZR MKR został wybrany Antoni Kopaczewski. Podczas drugiej tury I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „S” (26 września – 7 października 1981 r.) A. Kopaczewski wszedł w skład Komisji Krajowej NSZZ „S”. 13 grudnia 1981 r., w chwili wprowadzenia stanu wojennego, wracający z Gdańska z posiedzenia KK NSZZ „S” A. Kopaczewski, Andrzej Kuźniar i Tadeusz Kensy zostali aresztowani i przewiezieni do tzw. Ośrodka Odosobnienia w Iławie. Po kilku dniach Kopaczewski został przewieziony do aresztu śledczego Komendy MO Miasta Stołecznego Warszawy, a następnie 22 grudnia 1981 r. do tzw. Ośrodka Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa. Ze względu na zły stan zdrowia został 15 lutego 1982 r. przyjęty na oddział chorób wewnętrznych Szpitala Aresztu Śledczego przy ul. Montelupich w Krakowie, skąd 31 marca 1982 r. wrócił do więzienia w Załężu. W lipcu ponownie przebywał na leczeniu w Szpitalu Wojewódzkim w Rzeszowie. 21 lipca tego roku nie skorzystał z propozycji miesięcznego urlopu, oferowanej przez Komendanta Wojewódzkiego MO płka Józefa Kierata. 6 sierpnia 1982 r. została uchylona decyzja o internowaniu A. Kopaczewskiego, który wyjechał na oddział kardiologii Szpitala Uzdrowiskowego w Rabce, skąd wrócił 17 października 1982 r., przechodząc na rentę. W czasie internowania dwa razy przechodził zawał serca, mimo to nadal kontynuował działalność niepodległościową.

W 1984 r. był współorganizatorem i do 1990 r. liderem konspiracyjnej „Solidarności Walczącej” w Rzeszowie oraz wspierał działający również w podziemiu Rzeszowski Komitet Oporu Rolników wchodzący w skład Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników pod przewodnictwem płka Józefa Teligi. Nie poparł rozmów z komunistyczną władzą przy Okrągłym Stole i nie wszedł do nowych struktur NSZZ „Solidarność” tworzonych w 1989 r., działał natomiast w latach 1990–1993 w opozycyjnej „Partii Wolności” Kornela Morawieckiego, która już w częściowo wolnej Polsce kontynuowała misję podziemnej „Solidarności Walczącej”. Od 14 sierpnia 1982 r. do 12 marca 1990 r. rozpracowywany był przez Wydział V WUSW w Rzeszowie w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania kryptonim „Pięść”. Od 1994 do 2014 r. był radnym Miasta Rzeszowa pięciu kadencji. Był autorem kilku tomików poezji. W 2004 r. był jednym z założycieli Stronnictwa Ludowego „Ojcowizna”, a na I Kongresie SL „Ojcowizna” RP w 2012 r. został Prezesem Honorowym tej organizacji politycznej. W 2007 r. został odznaczony przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla niepodległości i suwerenności Polski.

Antoni Kopaczewski zmarł 2 sierpnia 2014 r. Przez wiele lat zmagał się z poważną chorobą, przed śmiercią spędził kilka tygodni w szpitalu. Zostawił żonę Marię i dwoje dorosłych dzieci: Roberta i Renatę.

Zbiór Antoniego Kopaczewskiego zawiera kopie fotografii, dokumentów, odznaczeń i innych pamiątek po Antonim Kopaczewskim, przewodniczącym Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność” w latach 1980–1981. Materiały archiwalne zostały udostępnione OA IPN w Rzeszowie przez panią Renatę Nowak, córkę Antoniego Kopaczewskiego.

Zdjęcie 001. Antoni Kopaczewski w dniu przystąpienia do Pierwszej Komunii Świętej w Piaskach, ok. 1950 r.

Zdjęcie 002. Antoni Kopaczewski w latach 50. XX w.

Zdjęcie 003. Antoni Kopaczewski na przełomie lat 50. i 60. XX w.

Zdjęcie 004. Antoni Kopaczewski prawdopodobnie na meczu piłki nożnej w Lublinie na przełomie lat 50. i 60. XX w.

Zdjęcie 005. St. szer. Antoni Kopaczewski z kolegami podczas kursu kierowców zawodowych prowadzonego na samochodzie ciężarowym Star 66. Zakres czasu między 10 czerwca 1963 r. a 10 września 1963 r. (daty rozpoczęcia i zakończenia kursu).

Zdjęcie 006. St. szer. Antoni Kopaczewski z kolegami podczas służby wojskowej. Zima 1962/1963.

Zdjęcie 007. Maria Ciba (od 1964 r. żona Antoniego Kopaczewskiego) jako nauczycielka w Szkole Podstawowej w Nowym Lublińcu w latach 1956–1958.

Zdjęcie 008. Maria Ciba (od 1964 r. żona Antoniego Kopaczewskiego) jako nauczycielka w Szkole Podstawowej w Nowym Lublińcu w latach 1956–1958.

Zdjęcie 009. Zdjęcie ślubne Antoniego Kopaczewskiego i Marii Kopaczewskiej z d. Ciba, lipiec 1964 r.

Zdjęcie 010. Antoni Kopaczewski z żoną Marią i synkiem Robertem (ur. w 1966 r.).

Zdjęcie 011. Legitymacja członkowska ZKS Stal Rzeszów wystawiona dla A. Kopaczewskiego po 1965 r.

Zdjęcie 012. Antoni Kopaczewski (w pierwszym rzędzie, pierwszy z lewej) i Maria Kopaczewska (stoi trzecia z lewej) z dziećmi: Renatą (w pierwszym rzędzie, trzecia z lewej) i Robertem (w pierwszym rzędzie, drugi z prawej) w połowie lat 70. XX w. na wycieczce w warszawskich Łazienkach.

Zdjęcie 013. Świadectwo racjonalizatorskie Antoniego Kopaczewskiego przyjęte do realizacji 10 maja 1976 r.

Zdjęcie 014. Identyfikator Antoniego Kopaczewskiego, przewodniczącego Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „S” w Rzeszowie, wydany po 12 września 1980 r.

Zdjęcie 015. Opaska z napisem SOLIDARNOŚĆ noszona przez Antoniego Kopaczewskiego w latach 1980–1981.

Zdjęcie 016. Lech Wałęsa i Antoni Kopaczewski w WSK „PZL Rzeszów” 27 stycznia 1981 r., w dniu wizyty Wałęsy na strajku chłopskim w budynku d. WRZZ na Placu Zwycięstwa w Rzeszowie. Pierwszy z lewej, prawdopodobnie Franciszek Łysyganicz.

Zdjęcie 017. Antoni Kopaczewski z Julianem Woźniakiem, szefem redakcji telewizyjnej działającej przy rozgłośni Polskiego Radia w Rzeszowie, najpewniej na strajku chłopskim w budynku d. WRZZ, ok. stycznia 1981 r.

Zdjęcie 018. Antoni Kopaczewski przemawia przed pomnikiem T. Kościuszki do ludzi licznie zgromadzonych na uroczystości 3 Maja w 1981 r. na Rynku w Rzeszowie.

Zdjęcie 019. Uroczystości 3 Maja w 1981 r. na Rynku w Rzeszowie. Na pierwszym planie, pierwszy od lewej: Stanisław Łakomy, z aparatem fotograficznym Łukasz Waszkowski, NN z dzieckiem, Antoni Kopaczewski. Pierwszy z prawej: Jarosław A. Szczepański.

Zdjęcie 020. Uroczystości trzeciomajowe w 1981 r. na Rynku w Rzeszowie. Na pierwszym planie, trzeci od lewej: Stanisław Łakomy, Jan Ogrodnik, ks. infułat Jan Stączek (proboszcz parafii Farnej w Rzeszowie), NN z dzieckiem, Antoni Kopaczewski. Pierwszy z prawej: Jarosław A. Szczepański.

Zdjęcie 021. Uroczystości trzeciomajowe w 1981 r. na Rynku w Rzeszowie. Wśród osób znajdujących się na pierwszym planie jest ks. infułat Jan Stączek i Antoni Kopaczewski.

Zdjęcie 022. Święto Zesłania Ducha Świętego (i jednocześnie Święto Ludowe) – prawdopodobnie w Rzeszowie – z udziałem m.in. Antoniego Kopaczewskiego, przewodniczącego Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Rzeszowie, 7 czerwca 1981 r.

Zdjęcie 023. Antoni Kopaczewski przemawia 16 sierpnia 1981 r. podczas uroczystości postawienia i poświęcenia w Kraczkowej krzyża – w miejscu krzyża ustawionego przez mieszkańców Kraczkowej i poświęconego w 1901 r. przez ks. Stanisława Stojałowskiego, a zniszczonego w lipcu 1944 r. przez żołnierzy Armii Czerwonej.

Zdjęcie 024. Antoni Kopaczewski, przewodniczący Zarządu Regionu NSZZ „S” w Rzeszowie, przemawia 30 sierpnia 1981 r. w Domu Kolejarza w Rzeszowie podczas trzeciej tury I Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Rzeszowskiego.

Zdjęcie 025. Trzecia tura I Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Rzeszowskiego w Domu Kolejarza w Rzeszowie 30 sierpnia 1981 r. W pierwszym rzędzie drugi od lewej – Antoni Kopaczewski, trzeci – Zbigniew Bortnik.

Zdjęcie 026. Przepustka upoważniająca A. Kopaczewskiego do wejścia na teren Stoczni Gdańskiej w dniach od 11 do 13 grudnia 1981 r.

Zdjęcie 027. Decyzja o internowaniu Antoniego Kopaczewskiego 13 grudnia 1981 r., 1 strona.

Zdjęcie 028. Ślub Kazimierza Kochanowicza z Alicją Szubart w więzieniu w Załężu, w kwietniu 1982 r. W jasnym garniturze Kazimierz Kochanowicz, obok jego żona Alicja i świadkowie. Na prawo od K. Kochanowicza: Jacek Rząsa, Adam Śnieżek, Tadeusz Kensy, Zbigniew Sowa i Antoni Kopaczewski – działacze NSZZ „S” internowani w tzw. Ośrodku Odosobnienia w Załężu.

Zdjęcie 029. Telegram imieninowy wysłany do A. Kopaczewskiego, internowanego w więzieniu w Załężu, wysłany 11 czerwca 1982 r.

Zdjęcie 030. Kartka imieninowa wykonana dla A. Kopaczewskiego przez współwięźniów tzw. Ośrodka Odosobnienia w Załężu 13 czerwca 1982 r.

Zdjęcie 031. Pamiątka uczestnictwa A. Kopaczewskiego w pracach Wszechnicy Internowanych, Załęże 1982.

Zdjęcie 032. Kartka z nadrukiem wykonanym w więzieniu w Załężu i wierszem pt. „Skarb” dedykowanym przez Antoniego Kopaczewskiego żonie Marii w dniu jej urodzin 14 czerwca 1982 r.

Zdjęcie 033. Kartka z nadrukiem wykonanym w więzieniu w Załężu i wierszem pt. „Interna” autorstwa Antoniego Kopaczewskiego, 14 czerwca 1982 r.

Zdjęcie 034. Antoni Kopaczewski z teściową Henryką Cibą-Elder i szwagrem Janem Cibą, (bratem Marii Kopaczewskiej). Zdjęcie zrobione w latach 80. XX w. w mieszkaniu Henryki Elder przy ul. Króla Kazimierza w Rzeszowie.

Zdjęcie 035. Antoni Kopaczewski przemawia przed budynkiem Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie przed wyborami w 1989 r.

Zdjęcie 036. Dokument informujący, że Prezydent RP na uchodźstwie [Ryszard Kaczorowski] dekretem z 11 listopada 1990 r. nadał Antoniemu Kopaczewskiemu Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Zdjęcie 037. Awers i rewers Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski nadanego A. Kopaczewskiemu przez Prezydenta RP Ryszarda Kaczorowskiego.

Zdjęcie 038. Awers i rewers Krzyża Solidarności Walczącej przyznanego A. Kopaczewskiemu.

Zdjęcie 039. Antoni Kopaczewski z ojczymem Ryszardem Łozowskim, lata 90. XX w.

Zdjęcie 040. Krzyż Wolności i Solidarności przyznany pośmiertnie A. Kopaczewskiemu postanowieniem Prezydenta RP z 12 lutego 2016 r.