Instytut Pamięci Narodowej 110. rocznica powstania Związku Strzeleckiego w Lwowie i Rzeszowie - Aktualności -

Związek Strzelecki został oficjalnie zarejestrowany 23 kwietnia 1910 r. we Lwowie. Oficjalnie powstał jako stowarzyszeni sportowe w zaborze austriackim, ale faktycznie był paramilitarną organizacją, cieszącą się poparciem austriackich czynników wojskowych, przygotowujących się do wojny z Rosją. Za zalegalizowaną we Lwowie organizacją, stał tajny, polski Związek Walki Czynnej na czele z Józefem Piłsudskim i Kazimierzem Sosnkowskim. Związek Strzelecki, przystąpił do szkolenia polskich kadr wojskowych, w obliczu nadchodzącego konfliktu pomiędzy Austro-Węgrami i Prusami a Imperium Rosyjskim. Na początku organizacją kierował Wydział Związku Strzeleckiego, w skład którego wchodzili m.in. Władysław Sikorski (Prezes Związku Strzeleckiego), Medard Downarowicz, Aleksander Litwinowicz, Kazimierz Sosnkowski, Gustaw Daniłowski i Hipolit Śliwiński. W istocie był to jednak zakonspirowany Wydział Związku Walki Czynnej (w roku 1912 zastąpiony Radą Główną ZWC) podporządkowany Piłsudskiemu i Sosnkowskiemu. Wobec niechęci władz austriackich do ujednolicenia ruchu strzeleckiego, związek zafunkcjonował w Galicji zachodniej (od 1 grudnia 1910 r)., jako Towarzystwo Sportowo-Gimnastyczne „Strzelec”, a także potem Towarzystwo Sportowe „Strzelec” lub potocznie „Strzelec”), na czele z Prezesem Włodzimierzem Tetmajerem. Na początku I wojny światowej członkowie ruchu strzeleckiego stanowili trzon tworzących się: Legionów Polskich oraz Polskiej Organizacji Wojskowej. W II Rzeczpospolitej, skupiając się na konspiracyjnych początkach organizacji, celebrowano powstanie Związku Walki Czynnej (1908 r.), w tej dacie upatrując rzeczywistego powstania ruchu strzeleckiego.