Uroczystości są kontynuacją projektu IPN, który ma na celu przypomnieć powojenną działalność członków młodzieżowego podziemia – tytułowego zapomnianego ogniwa w walce o niepodległość Polski z komunizmem. W 2019 roku trzynaście tablic zostało umieszczonych na budynkach (lub wewnątrz) działających obecnie szkół, których uczniowie w latach stalinowskich tworzyli młodzieżowe organizacje antykomunistyczne. W tym roku w kolejnych miejscach przywołujemy pamięć o młodych bohaterach.
Miejsca upamiętnień antykomunistycznych organizacji młodzieżowych 1944–56
1 marca 2019 w Mielcu odsłonięto tablicę w hołdzie młodzieżowym organizacjom antykomunistycznym Stalowi Polacy, Wolność i Niezawisłość oraz konspiracyjny związek harcerski zastępu „Rysiów". 1 marca 2019 w Mielcu odsłonięto tablicę w hołdzie młodzieżowym organizacjom antykomunistycznym Stalowi Polacy, Wolność i Niezawisłość oraz konspiracyjny związek harcerski zastępu „Rysiów".
8 marca 2020 r. w Różance z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej oraz mieszkańców wsi, została odsłonięta pamiątkowa tablica ku czci młodzieżowej organizacji antykomunistycznej „Orlęta” z placówki o kryptonimie „Przełęcz”, utworzonej w latach 1948–1950 przez mieszkańców Różanki (gm. Wiśniowa, pow. strzyżowski, woj. podkarpackie). W czasie walki życie oddał Stanisław Ogorzałek – zabity przez UB w 1952 r. w Szufnarowej. Pozostali członkowie tej organizacji po rozpracowaniu przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa zostali skazani na kary od 5 do 8 lat więzienia. Działacze młodzieżowej organizacji antykomunistycznej sprzeciwiali się reżimowi i władzy komunistycznej w powojennej Polsce, za co byli prześladowani.
Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą w kaplicy filialnej pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Różance. Następnie przed budynkiem Szkoły Podstawowej im. Batalionów Chłopskich w Różance odsłonięto i poświęcono pamiątkową tablicę. Dalsza część uroczystości, przemówienia zaproszonych gości i występ młodzieży szkolnej odbyły się w budynku szkoły.
W uroczystościach uczestniczyli kombatanci, przedstawiciele władz samorzadowych na czele w wicewojewodą podkarpackim Jolantą Sawicką, starostą strzyżowskim Bogdanem Żyburą, służby mundurowe, dr Piotr Szopa - naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Rzeszowie, wójt gminy Wiśniowa Marcin Kut, dyrektor Szkoły Podstawowej im. Batalionów Chłopskich w Różance Lucyna Ciołkosz, duchowni oraz lokalna społeczność. Przybyli również przedstawiciele „Orląt” z Rudnika nad Sanem.
Tablica w hołdzie działaczom Młodzieżowej Organizacji Antykomunistycznej w Różance.
Fot. Grzegorz Leszczyński - IPN Rzeszów.