E-Księgarnia
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. na terytorium całego kraju wprowadzono stan wojenny.
Decyzję o jego wprowadzeniu starano się zalegalizować antydatowanym Dekretem Rady Państwa z 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym i Uchwałą Rady Państwa w sprawie wprowadzenia stanu wojennego ze względu na bezpieczeństwo państwa. Uzasadniano go potrzebą przeciwdziałania chaosowi i anarchii wywołanych postępowaniem radykalnych działaczy „Solidarności”. W intencji władz komunistycznych leżało zahamowanie wolnościowego zrywu Polaków i niedopuszczenie do demontażu systemu totalitarnego w Polsce. Do operacji wprowadzenia stanu wojennego użyte zostały: Ludowe Wojsko Polskie, Milicja Obywatelska i Służba Bezpieczeństwa. We wszystkich województwach ustanowiono komisarzy wojskowych, będących pełnomocnikami Komitetu Obrony Kraju.
Działania operacyjne na terenie czterech województw Polski południowo-wschodniej przebiegały podobnie, jak w całym kraju. Funkcjonariusze SB i MO włamali się do siedzib Zarządów Regionów oraz Komisji Zakładowych, skąd wynieśli dokumenty oraz większość sprzętu, demolując przy okazji lokale. Największe, kluczowe zakłady pracy zostały zmilitaryzowane, a kontrolę nad nimi przejęli delegowani komisarze wojskowi. Równocześnie z wprowadzeniem stanu wojennego realizowano zaplanowane i przygotowane przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa operacje „Klon”, „Jodła” i „Azalia”. W ramach operacji „Klon” SB przeprowadziła rozmowy ostrzegawcze z działaczami „Solidarności”. Kryptonimem „Jodła” nazwano akcję internowania wytypowanych przez bezpiekę osób. Już pierwszej nocy, na terenie dzisiejszego Podkarpacia internowano ich ok. 340 (w okresie całego stanu wojennego ok. 445). Celem operacji „Azalia” było zablokowanie łączności telefonicznej. W całym kraju przerwano nadawanie audycji radia i telewizji. 13 grudnia 1981 r. nadawano jedynie telewizyjne oświadczenie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, przewodniczącego powołanej dzień wcześniej Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego – niekonstytucyjnego organu tworzonego przez wyższych oficerów LWP. Zawieszono wydawanie większości gazet.
W Polsce południowo–wschodniej ukazywały się tylko „Nowiny” – organ prasowy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Rzeszowie. Wprowadzono cenzurę korespondencji. Od godziny 22.00 do 6.00 obowiązywała godzina milicyjna. Na ulicę wyszły patrole wojskowe. Zawieszono działanie związków zawodowych i wielu organizacji społecznych. Zawieszona została m.in. działalność szkół, placówek kultury, a także organizacji sportowych i turystycznych. Za złamanie przepisów dekretu o stanie wojennym i innych zarządzeń władz groziły surowe kary, do kary śmierci włącznie, które miały orzekać sądy wojskowe w trybie doraźnym.
W związku z 41. rocznicą wprowadzenia w Polsce stanu wojennego Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie zaplanował szereg inicjatyw:
- 12 grudnia 2022 r. – Współorganizacja V Kongresu Osób Represjonowanych, Działaczy Solidarności i Kombatantów w Rzeszowie. Rozpocznie się Mszą św. Rzeszowskiej Farze w intencji Ojczyzny, ofiar stanu wojennego, Represjonowanych, Działaczy Solidarności i Kombatantów i złożeniem kwiatów pod krzyżem. Dalsza część uroczystości odbędzie się w Filharmonii Podkarpackiej im. A . Malawskiego w Rzeszowie, gdzie odbędzie się wykład Artura Brożyniaka (OBBH IPN Rzeszów) Opozycyjna wydawnictwa w PRL, koncert Alek Berkowicz z Zespołem – Koncert poezji antykomunistycznej i patriotycznej, prezentacja wystawy „Papierowa rewolucja. Prasa bezdebitowa w PRL” przygotowanej przez Oddział IPN w Szczecinie.
- 12 grudnia 2022 r. Prelekcja „Stan wojenny” dla pensjonariuszy Domu Pomoc Społecznej w Rzeszowie.
- 13 grudnia 2022 r. – Złożenie kwiatów i zapalenia zniczy pod Tablicą „Znanym i Nieznanym Ludziom Solidarności w dowód dumy i pamięci.
- 13 grudnia 2022 r. – Akcja „Zapal Światło Wolności” Ofiarom Stanu Wojennego.
- 13 grudnia 2022 r. – Prezentacja filmu w ramach filmowych wtorków z IPN w kinie Zorza pr. „Żeby nie było śladów”.
- 13 grudnia 2022 r. – Prelekcje „Stan wojenny” w Publicznym Katolickim Liceum Ogólnokształcącym im. Anny Jenke w Jarosławiu, w I Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Jarosławiu, w Zespole Szkół Zawodowych i Rolniczych im. Adama Mickiewicza w Radymnie.
- 14 - 15 grudnia 2022 r. – Warsztaty dla uczniów szkół ponadpodstawowych, poświęcone wydarzeniom stanu wojennego. Warsztaty odbędą się przy okazji pokazu wystawy „Ocet i musztarda – rzeczywistość PRL” i prezentacji publikacji Stanisława Dobrowolskiego „Wrona Orła nie pokona”.
- 14 grudnia 2022 r. – Wykłady „Stan wojenny 1981 r.” w Zespole Szkół nr 3 w Tarnobrzegu.
- 13 grudnia 2022 r. – Wykład „Stan wojenny w Polsce południowo-wschodniej” w Zespole Szkół Budowalnych w Jaśle.
- 13 grudnia 2022 r. – Wygłoszenie prelekcji „Stan wojenny w województwie przemyskim” na uroczystościach 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Szkole Podstawowej im. Św. Brata Alberta w Studzianie.
- 15 grudnia 2022 r. Prelekcja „Stan wojenny” dla uczniów SMS Stal Rzeszów - Zespołu Szkół Mistrzostwa Sportowego w Rzeszowie.
- 16 grudnia 2022 r. – Wręczenie nagród u uroczystuy finał konkursu „Namaluj historię dziadków”. Konkurs plastyczny podzielony na 3 kategorie wiekowe kl. I-III, kl. IV-VI, kl. VII-VIII.
- 9 grudnia 2022 r. – Wygłoszenie prelekcji Stan wojenny w Polsce południowo-wschodniej na uroczystościach 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Zespole Szkół im. Wincentego Witosa w Zarzeczu.
- 10 grudnia 2022 r. – Wygłoszenie wykładu Stan wojenny 1981-1983 w ramach uroczystości 41. rocznicy stanu wojennego w Miejskim Domu kultury w Kolbuszowej.
- 19 grudnia 2022 r. Prelekcja „Stan wojenny” dla osadzonych w Zakładzie Karnym w Jaśle.
- 19 stycznia 2022 r. Prelekcja „Stan wojenny” dla uczniów Liceum Ogólnokształcące im. Sebastiana Petrycego w Pilźnie.