25 maja 2022 r. o 21.30 – w godzinę śmierci rtm. Witolda Pileckiego, zamordowanego z wyroku komunistycznego sądu w więzieniu na warszawskim Mokotowie – w całym kraju zapłonęły znicze pamięci. W Rzeszowie patriotyczna uroczystość odbyła się przy Rondzie Rotmistrza Witolda Pileckiego, gdzie zostałą odsłonięta tablica informacyjna poświęcona najdzielniejszemu obrońcy Niepodległej.
Odsłonięcia tablicy dokonał dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor IPN Oddział w Rzeszowie, Krystyna Stachowska, wiceprezydent Miasta Rzeszowa i Ania Matłosz.
Zobaczyć własnymi oczami piekło stworzone na ziemi. Tego zadania podjął się rotmistrz Witold Pilecki. Dobrowolnie trafił do Auschwitz aby wewnątrz obozu koncentracyjnego zorganizować ruch oporu i pomóc w ucieczce przetrzymywanym członkom Tajnej Armii Polskiej, której był współorganizatorem. To dzięki jego materiałom wywiadowczym, przekazywanym poza mury obozu świat dowiedział się o koszmarze, jakim niemieccy oprawcy zgotowali więźniom KL Auschwitz.
Po wojnie piekło zgotowali rotmistrzowi Pileckiemu komuniści. Aresztowany 8 maja 1947 r. został oskarżony m.in. o posiadanie broni, przygotowywanie zamachów zbrojnych oraz posługiwanie się nielegalnymi dokumentami. Po brutalnym śledztwie, niewyobrażalnie umęczony przez komunistycznych katów, 3 marca 1948 r. stanął przed sądem. Wyrok w tym pokazowym procesie zapadł 15 marca 1948 r. Skazany na karę śmierci Rotmistrz Witold Pilecki został zamordowany w więzieniu mokotowskim 25 maja 1948 r. o godzinie 21:30.
Rotmistrz Witold Pilecki
Służbę Polsce rozpoczął w czasie wojny z bolszewikami w 1920 r. Walczył podczas kampanii wrześniowej 1939 r., a następnie w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego. W 1940 r., wykonując misję zleconą przez dowództwo ZWZ, dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, by zdobyć informacje o zbrodniach Niemców i zorganizować konspirację niepodległościową. Na skutek zagrożenia dekonspiracją podjął decyzję o ucieczce, którą udało mu się szczęśliwie przeprowadzić.
W 1944 r. walczył w powstaniu warszawskim, w zgrupowaniu Chrobry II. Od 1945 r. służył w 2. Korpusie Polskim we Włoszech, skąd – decyzją gen. Władysława Andersa – wrócił do Polski, by odtworzyć rozbite po działaniach wojennych struktury wywiadowcze, działające dla Rządu RP na Uchodźstwie. Został aresztowany w maju 1947 r., osadzony w areszcie śledczym przy ul. Rakowieckiej w Warszawie i poddany okrutnemu śledztwu. Mimo tortur do końca zachował żołnierską postawę. Pozostał wierny dewizie: Bóg, Honor, Ojczyzna.
Pokazowy proces przed komunistycznym sądem trwał dwa tygodnie. Rtm. Pilecki i jego podwładni zostali skazani za „szpiegostwo”. Orzeczono trzy kary śmierci i kilka długoletniego więzienia. Ostatecznie Tadeuszowi Płużańskiemu i Marii Szelągowskiej kary śmierci zamieniono na dożywotnie więzienie. Rtm. Pilecki został zamordowany strzałem w potylicę, wieczorem 25 maja 1948 r. Ciało złożono w nieoznaczonym miejscu na warszawskich Powązkach.
Przed II wojną światową Witold Pilecki gospodarował w rodzinnym majątku w Sukurczach. Organizował pomoc społeczną, kółka rolnicze i kursy przysposobienia wojskowego. Założył rodzinę. Rozwijał zdolności artystyczne: rysował, malował, pisał wiersze…
Do 1989 r. wszelkie informacje o dokonaniach i losie Witolda Pileckiego podlegały w PRL ścisłej cenzurze. W lipcu 2006 r. prezydent Lech Kaczyński, w uznaniu zasług Witolda Pileckiego i jego oddania sprawom ojczyzny, odznaczył go pośmiertnie Orderem Orła Białego. , W 2013 r. został pośmiertnie awansowany na pułkownika.
25 maja 2022 r. o godz. 21.30 w wielu miastach i miejscowościach zapłoną znicze ku czci rtm. Pileckiego.
Znicze pamięci w całym kraju
- Alwernia (woj. małopolskie), tablica pamiątkowa w klasztorze OO. Bernardynów
- Bełchatów, ul. rtm. Witolda Pileckiego 4 – pod tablicą pamiątkową
- Białystok, Kino Ton na Rynku Kościuszki 2 – tablica poświęcona zamordowanym żołnierzom podziemia antykomunistycznego
- Białystok, XI Liceum Ogólnokształcące im. rtm. Witolda Pileckiego przy ul. A. Grottgera 9, w którym znajduje się miejsce upamiętnienia patrona szkoły
- Bochnia (woj. małopolskie), Rynek 2 – tablica pamięci
- Brzeziny (Łódź), tablica na mogile wojennej z września 1939 r. na cm. katolickim
- Częstochowa, al. Wolności 33 – tablica poświęcona rtm. Witoldowi Pileckiemu,
- Gdańsk, pomnik rtm. Witolda Pileckiego obok Muzeum II Wojny Światowej
- Gorzów Wielkopolski, pomnik rtm. Witolda Pileckiego
- Inowrocław, ul. rtm. Witolda Pileckiego
- Jodłówka (woj. małopolskie), tablica pamięci rtm. Witolda Pileckiego w Publicznej Szkole Podstawowej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego
- Katowice, tablica poświęcona rtm. Witoldowi Pileckiemu na skwerze im. rtm. Witolda Pileckiego
- Koszalin, pomnik rtm. Witolda Pileckiego przy ul. Pileckiego 8 (godz. 21.30) oraz symboliczny grób na cmentarzu komunalnym przy ul. Gnieźnieńskiej 44, kwatera 45-53, rząd 9, nr grobu 32
- Koszalin, pomnik rtm. Witolda Pileckiego przy ul. Rotmistrza Witolda Pileckiego 8
- Kierz Niedźwiedzi (woj. świętokrzyskie), tablica pamiątkowa przed budynkiem Szkoły Podstawowej im. rtm. Witolda Pileckiego
- Kraków, pod popiersiem rtm. Witolda Pileckiego w Galerii Wielkich Polaków XX wieku w parku Jordana
- Krasocin (woj. świętokrzyskie), pod tablicą pamiątkową znajdującą się w budynku Zespołu Placówek Oświatowych im. rtm. Witolda Pileckiego
- Lublin, na dziedzińcu Zamku Lubelskiego oraz przy Areszcie Śledczym przy ul. Południowej 5
- Nielepice (woj. małopolskie), Park im. rtm. Witolda Pileckiego
- Nowy Wiśnicz (woj. małopolskie), Dworek w Koryznówce
- Olsztynek, tablica pamięci przy Szkole Podstawowej nr 2 im. rtm. Witolda Pileckiego przy ul. Ostródzkiej 2
- Oświęcim, pomnik przy Małopolskiej Uczelni Państwowej im. rtm. Witolda Pileckiego
- Połczyn Zdrój (woj. zachodniopomorskie), tablica na skwerze przy ul. 5 Marca, nieopodal Kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP
- Poznań, w podcieniach dziedzińca klasztoru dominikanów, pod tablicą upamiętniającą rtm. Witolda Pileckiego
- Radom, skwer przy ul. rtm. Witolda Pileckiego w Radomiu
- Radom, pod tablicą upamiętniającą rtm. Witolda Pileckiego umieszczoną na budynku Zespołu Szkół Samochodowych
- Rzeszów, tablica informacyjna poświęcona bohaterskiemu Rotmistrzowi przy Rondzie im. rtm. Witolda Pileckiego (uroczystość odsłonięcia)
- Szczecin, Technikum Ekonomicznego im. rtm. Witolda Pileckiego
- Śrem (woj. wielkopolskie), pomnik rtm. Witolda Pileckiego
- Tomaszów Mazowiecki, ul. Farbiarska 20/24 – tablica na Powiatowym Centrum Animacji Społecznej
- Warszawa
Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL
– 10.00-18.00 składanie kwiatów i zapalanie zniczy Rotmistrzowi pod Ścianą śmierci
– 18.30 polowa msza św., podczas której wygłosi kazanie ks. Tomasz Trzaska, kapelan muzeum
– 19.30 wręczenie pamiątkowych statuetek osobom wspierającym muzeum w latach 2016-2022
– 20.30 koncert „W hołdzie Rotmistrzowi”. Wstęp wolny - Wieluń (woj. łódzkie), przy popiersiu w parku im. rtm. Witolda Pileckiego
- Wrocław, pomnik rtm. Witolda Pileckiego, który znajduje się przy promenadzie Staromiejskiej
- Zator (woj. małopolskie), Wielozawodowy Zespół Szkół im. rtm. Witolda Pileckiego w Zatorze
- Żyznów (woj. podkarpackie), Szkoła Podstawowa im. rtm. Witolda Pileckiego – tablica upamiętniająca bohatera