W przeddzień 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego odbył się w Rzeszowie IV Kongres Osób Represjonowanych, Działaczy Solidarności i Kombatantów. Ta realizowana od 2018 r. inicjatywa jest wyjątkową formą pamięci o wszystkich, którzy włączyli się w sposób szczególny w trudną drogę tworzenia niezawisłej Rzeczypospolitej. Celem wydarzenia jest wzmocnienie poczucia wspólnoty obywatelskiej oraz wzbogacenie wiedzy na temat polskiej historii i narodowych wartości.
Obchodząc Dzień Pamięci Ofiar Stanu Wojennego, składamy hołd walczącym w sprawie polskiej wolności, swobód narodowych i obywatelskich. Pamiętamy też, że tragiczny bilans stanu wojennego i innych wydarzeń grudniowych tamtego czasu, to prawie 100 ofiar śmiertelnych, blisko 10 tysięcy internowanych i uwięzionych, zwolnionych z pracy, zmuszonych do emigracji i w inny sposób szykanowanych. Pamiętając o poświęceniu i krwi przelanej za Ojczyznę, chcemy oddać hołd wszystkim Bohaterom. Dzięki ich postawie Naród Polski wyszedł zwycięsko z niejednej dziejowej próby. Odzyskanie Niepodległości dokonało się poprzez walkę pełną poświęcenia nie tylko na polach bitew, ale i w codziennych zmaganiach polskich rodzin o zachowanie duchowej i materialnej substancji narodowej.
List do uczestników dzisiejszej uroczystości skierował premier Mateusz Morawiecki.
Szanowni Państwo, Bohaterowie naszej wolności, sprzeciwiając się komunizmowi, nie wahaliście się stanąć po stronie prawdy. Dawaliście świadectwo postawy, którą tak celnie ujął ks. Jerzy Popiełuszko – pozostaliście „ludźmi wolnymi duchowo w warunkach zewnętrznego zniewolenia”. Mieliście odwagę upomnieć się o polską suwerenność, prawo i godność człowieka (…). Podejmując działalność opozycyjną na tysiące sposobów, płaciliście za to wysoką cenę represji, internowania, więzienia, często emigracji. Tamte lata to ogromny bagaż przeżyć i doświadczeń setek Polaków, setek polskich rodzin. Także tych opłakujących ofiary stanu wojennego. Za to wszystko, dziś tu zebranym, a także tym, których tutaj brakuje, w imieniu własnym i Rady Ministrów, składam podziękowania i wyrazy najgłębszego szacunku. Tworzycie Państwo grono ludzi, którzy w dniu próby potrafili dokonać wyboru między dobrem a złem, wolnością a zniewoleniem. Bez waszej determinacji, bez Waszej wiary w skuteczność walki nie byłoby niepodległej Polski, którą dziś wspólnie tworzymy”.
Słowa podziękowania przesłali również wiceprezes Rady Ministrów Jarosław Kaczyński oraz szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk. W imieniu parlamentarzystów głos zabrał poseł na Sejm RP Andrzej Szlachta. Do zgromadzonych zwrócili się w swoich przemówieniach ks. bp Jan Wątroba, członek Zarządu Województwa Podkarpackiego Stanisław Kruczek, przewodniczący Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność” Roman Jakim oraz współorganizatorzy uroczystości dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie dr Dariusz Iwaneczko i dyrektor Oddziału Okręgowego NBP w Rzeszowie Jerzy Guniewski.
Kongres był okazją do wręczenia rodzinom ofiar stanu wojennego: Zbigniewa Tokarczyka, Stanisława Kota i Zbigniewa Wilka oraz uczestnikom uroczystości pamiątkowych monet NBP „Pamięci ofiar stanu wojennego”.
-
Zbigniew Wilk -
Zbigniew Tokarczyk -
Stanisław Kot
Także do obejrzenia filmów TVP 3 Rzeszów z cyklu „Twarze Wolności”, prezentujących sylwetki działaczy opozycji antykomunistycznej: Wandy Minickiej - Wojturskiej, Henryka Kozika i Jana Karusia.
Całość uświetnił spektakl w reż. Przemysława Tejkowskiego pt. „A ponad ziemią z kulami latały brylanty. Rzecz o Krzysztofie Kamilu Baczyńskim”.
Organizatorami wydarzenia byli wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie Dariusz Iwaneczko oraz dyrektor Oddziału Okręgowego NBP w Rzeszowie Jerzy Guniewski. Inicjatywa, objęta patronatem medialnym Telewizji Polskiej S.A. Oddział w Rzeszowie i Polskie Radio Rzeszów, została zrealizowana w ramach projektu „Wolna Niepodległa”, dofinansowanego ze środków Programu Wieloletniego „Niepodległa” na lata 2017-2022, Priorytet 2, Schemat 2C.
Uczestnicy Kongresu otrzymali publikację wydaną przez Instytut Pamięci Narodowej „TU rodziła się Solidarność”.