E-Księgarnia
1 sierpnia 2023 r. o godz. 17:00 – w symboliczną godzinę „W” w Rzeszowie odbyły się uroczyste obchody 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego pod Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów".
Dźwiękiem syren w Rzeszowie zgromadzeni pod pomnikiem Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów" oddali hołd tym, którzy walczyli i ginęli za wolną Polskę.
Po odśpiewaniu hymnu narodowego, podniesieniu flagi państwowej na maszt oraz modlitwie, której przewodniczył ks. prałat Władysław Jagustyn, głos zabrali: płk Michał Małyska - dowódca 3 Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej, Jolanta Sawicka, wicewojewoda podkarpacki, Stanisław Kruczek, członek Zarządu Województwa Podkarpackiego oraz Dariusz Urbanik, zastępca prezydenta Miasta Rzeszowa.
W trakcie uroczystości uczestnicy złożyli kwiaty i zapalili znicze na płycie Pomnika Żołnierzy AK, oddając hołd wszystkim poległym w Powstaniu Warszawskim. Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie reprezentował dr Piotr Szopa, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa wraz z pracownikami.
W wydarzeniu wzięli udział członkowie Klubu Historycznego im. płk. Łukasza Cieplińskiego, na czele z prezesem dr. Pawłem Fornalem, który działa przy IPN Oddział w Rzeszowie.
Po uroczystości uczestnicy udali się na Mszę św. do Kościoła pw. Św. Krzyża przy ul. 3 Maja, którą w intencji poległych i pomordowanych Powstańców Warszawskich oraz ludności cywilnej Warszawy odprawił ks. bp. Jan Wątroba, ordynariusz diecezji rzeszowskiej.
Powstanie Warszawskie
Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” powstanie warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00 – godzinie „W”. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od woli Stalina) w roli gospodarza, jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej.
Powstanie, planowane na kilka dni, upadło 3 października po 63 dniach walki. Zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.
O ile pod względem militarnym powstanie zakończyło się klęską, o tyle pod względem politycznym miało ogromne znaczenie. Polacy zademonstrowali dążenie do odzyskania niepodległości. Jak pisał po wojnie Jan Nowak-Jeziorański, uczestnik tego niepodległościowego zrywu, „kurier z Warszawy”, walka nie była daremna, a powstanie warszawskie sprawiło, że „państwo polskie, chociaż zniewolone i wasalne, zachowało swoją odrębność, przetrwało Stalina, który w swych zamysłach prawdopodobnie chciał z niego z czasem uczynić część ZSRS”.
Organizatorzy uroczystości: Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Podkarpacki, Wojewoda Podkarpacki, Prezydent Miasta Rzeszowa, Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie, Dowódca 3. Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej, Dowódca 21. Brygady Strzelców Podhalańskich.