Instytut Pamięci Narodowej Co kryje Oddziałowe Archiwum IPN w Rzeszowie – odkrywamy kolejną kolekcję poświęconą starszemu wachmistrzowi Antoniemu Bąkowi - Aktualności -

Starszy wachmistrz Antoni Bąk

Antoni Bąk, syn Walentego i Rozalii Koryl, urodził się 25 stycznia 1901 r. w Przybyszówce k. Rzeszowa. Antoni Bąk walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919–1920 i za zasługi wojenne w 1921 r. został odznaczony Krzyżem Walecznych. W Wojsku Polskim służył od 1 marca 1919 r. do 27 grudnia 1922 r., a następnie od 1 października 1923 r. do 31 marca 1925 r. w Policji Państwowej. 15 października 1925 r. rozpoczął pracę w Straży Celnej w placówce „Beskid” (należącej do Komisariatu Straży Celnej w Ławocznem), którą kontynuował od 14 września 1928 r. w placówce Straży Granicznej „Jelenkowate” k. Ławocznego (w Komisariacie Straży Granicznej „Ławoczne”), a od stycznia lub od lutego 1939 r. służył w Komisariacie Straży Granicznej „Cisna”. Nic nie wiemy o udziale A. Bąka w kampanii wrześniowej 1939 r., wiadomo tylko, że 19 września 1939 r. wraz z oddziałem przekroczył granicę polsko-węgierską w rejonie Sianki – Użok. Od 22 września 1939 r. do czerwca 1940 był internowany w obozie dla polskich żołnierzy w Sárvár na Węgrzech. Od 8 lipca 1940 r. służył w Brygadzie Strzelców Karpackich, później w Pułku Ułanów Karpackich i w 10 Pułku Huzarów. W maju 1944 r. brał udział w walkach o Monte Cassino. 14 sierpnia 1945 r. został awansowany do stopnia wachmistrza rozkazem dziennym nr 183/45 dowódcy 10 Pułku Huzarów. Służbę w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie w ramach Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia w Wielkiej Brytanii zakończył 27 sierpnia 1948 r. w stopniu starszego sierżanta (st. wachmistrza). Po zakończeniu służby wojskowej podjął pracę w charakterze mechanika samochodowego w firmie International Alloys w Aylesbury koło Londynu. Od maja 1949 r. działał również w Kole Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Aylesbury. Z Wielkiej Brytanii wrócił do Polski 29 sierpnia 1959 r.

16 sierpnia 1930 r. Antoni Bąk poślubił Annę Szary (ur. w 1908 r., zm. 24-05-1991 r.). Bąkowie nie mieli własnych dzieci, dlatego w latach 50. XX w. Anna Bąk w porozumieniu z mężem, który jeszcze wtedy przebywał w Wielkiej Brytanii, zaopiekowała się Staszkiem Kocanem, późniejszym mężem Janiny Kocan z domu Skiba, która darowiznę przekazała OA IPN w Rzeszowie. Antoni Bąk zmarł 31 grudnia 1971 r.

Odznaczenia wojskowe st. wachmistrza Antoniego Bąka:

– Krzyż Walecznych nadany rozkazem Naczelnego Dowództwa WP nr 15 z dnia 9-04-1921 r. za zasługi w wojnie polsko-bolszewickiej
– Odznaka Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich nadana rozkazem dowództwa 3. Dywizji Strzelców Karpackich nr 40 z dnia 2-04-1943 r.
– Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 38178 nadany rozkazem dowództwa 2 Korpusu nr 140/AG z dnia 25-03-1945 r.
– Gwiazda brytyjska za wojnę 1939–1945 (THE 1939–1945 STAR)
– Brytyjski Medal Obrony 1939–1945 (THE DEFENCE MEDAL 1939–1945)
– Africa Star (Gwiazda za walki w Afryce północnej)
– Italy Star (Gwiazda za walki we Włoszech).

Zbiór Janiny Kocan zawiera m.in. kopie cyfrowe fotografii, dokumentów i innych pamiątek po st. wachmistrzu Antonim Bąku, które zostały udostępnione OA IPN w Rzeszowie przez panią Janinę Kocan.