Nawigacja

Aktualności

W Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego pamiętamy o Powstańcach Wielkopolskich z naszego regionu

„Ideał bohaterstwa polskiego przyoblókł się znowu w kształty widome. On daje nam niespożytą moc i wiarę w przyszłość. Dlatego zawsze żywą i świętą będzie pamięć 27. grudnia” – pisał w 1919 r. „Kurier Poznański”. 104 lata temu wybuchło Powstanie Wielkopolskie.

W Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego pamiętamy o Powstańcach Wielkopolskich z naszego regionu.

W celu uczczenia nowego święta i oddania hołdu uczestnikom bohaterskiego zrywu Maria Rejman z Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie zapaliła znicze na grobie hrabiego Stefana Dąmbskiego - Powstańca Wielkopolskiego na Cmentarzu w Rudnej Wielkiej. Zachęcamy do odwiedzin grobow znanych Państwu miejsc Powstańców spoczywających na Podkarpaciu. Część Ich Pamięci. 

W tym dniu dr Piotr Szopa, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Rzeszowie odwiedził z rodziną grób Powstańca Wielkopolskiego st. szer. Wawrzyńca Godka urodzonego w 1870 r. w Jarząbkowie, pracownika PKP, który z Gniezna trafił na Podkarpacie wysiedlony przez Niemców z czasie II wojny światowej. Zamieszkał w Żyznowie w powiecie strzyżowskim i tu spoczywa na miejscowym cmentarzu.

Powstanie wielkopolskie to powstanie polskich mieszkańców Prowincji Poznańskiej przeciwko Republice Weimarskiej, toczące się na przełomie lat 1918–1919. Polacy domagali się powrotu ziem pozostających pod zaborem pruskim w obrębie Prowincji Poznańskiej do Polski, umacniającej już w tym czasie niepodległość.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 w Poznaniu, w czasie wizyty powracającego do Polski Ignacego Jana Paderewskiego, który w drodze do Warszawy przybył 26 grudnia do Poznania, owacyjnie witany. Tego samego dnia Paderewski wygłosił przemówienie do swoich rodaków licznie zgromadzonych przed hotelem Bazar. Nazajutrz, 28 grudnia, swoją paradę wojskową na Świętym Marcinie urządzili Niemcy – zrywano polskie i koalicyjne flagi, napadano na polskie instytucje – doszło do zamieszek, w wyniku których wywiązała się walka, podjęta następnie przez oddziały kierowane przez Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego.

Powstańcy w krótkim czasie opanowali całą Prowincję Poznańską z wyjątkiem jej północnych (Bydgoszcz, Piła) i południowo-zachodnich (Leszno, Rawicz) obrzeży. Powstanie zakończyło się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze, który rozszerzał na front powstańczy zasady rozejmu w Compiègne z 11 listopada 1918 kończącego I wojnę światową.

Szacuje się, że w bitwie o Ławicę (1919) zdobyto największy łup wojenny w tysiącletniej historii polskiego oręża (sprzęt lotniczy o wartości 160–200 milionów marek, w tym ponad 300 samolotów).

Instytut Pamięci Narodowej zachęcamy do korzystania z materiałów edukacyjnych i popularnonaukowych oraz poszerzania wiedzy o wydarzeniach sprzed 104 lat, dostępnych na stronie internetowej Instytutu. 

do góry