E-Księgarnia
W Nowym Łupkowie odbyły się uroczystości odsłonięcia obelisku upamiętniającego internowanych działaczy opozycji w 1982 r. W wydarzeniu udział wziął dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie oraz Artur Brożyniak. Po zakończeniu uroczystości odsłonięcia obelisku zaproszeni goście przejechali do Olszanicy. W Ośrodku Doskonalenia Kadr Służby Więziennej odbył się wykład Artura Brożyniaka -pracownika IPN Rzeszów pt. Ośrodek Odosobnienia w Łupkowie. Uroczystości towarzyszyła prezentacja tablicy z napisem „Solidarność”, został on wykonany w ośrodku odosobnienia w Nowym Łupkowie. Napis został odkryty podczas prac remontowych w Zakładzie Karnym w Nowym Łupkowie. Rzeszowski Oddział IPN podjął się zadania zachowania go dla potomnych. Przeprowadzono zabieg transferu i konserwacji wymienionego napisu. Został on, wraz z tynkiem, zdjęty z więziennej celi i profesjonalnie zakonserwowany.
Ośrodek Odosobnienia w Nowym Łupkowie k. Komańczy funkcjonował w okresie 20 marca 1982 r. – 23 grudnia 1982 r. (z przerwą w dniach 3‒28 sierpnia 1982 r.) w istniejącym od 1968 r. miejscowym Zakładzie Karnym. Był jednym z czterech ośrodków odosobnienia na obszarze obecnego województwa podkarpackiego. Kierował nim komendant mjr Eugeniusz Dobrowolski. Liczył 71 zatrudnionych, z czego 35 to funkcjonariusze działu ochrony.
Ośrodek składał się z kompleksu 10 budynków, otoczonych dwoma rzędami ogrodzenia z drutem kolczastym na szczycie. Pięć obiektów było wykorzystywanych do celów administracyjnych i technicznych (biura, magazyny, garaże). W dwóch kolejnych znajdowała się kuchnia i kasyno oraz pralnia. Trzy parterowe budynki były miejscem przetrzymywania więźniów i internowanych: nr 1 – więźniowie pospolici, nr 2 – internowani, nr 3 – obiekt pusty, w którym osadzono opozycjonistów, gdy brakowało miejsc w pawilonie nr 2.
Pierwsi internowani, którzy trafili do Nowego Łupkowa, zostali przetransportowani z ośrodka odosobnienia Kielce-Piaski, następni ze Strzelec Opolskich, Zabrza-Zaborza i Jastrzębia-Szerokiej. Ponadto przybyły tu również osoby z ośrodka w Uheracach (kwiecień 1982 r.) oraz ze Załęża (XI 1982 r.). Internowani pochodzili głównie z Kielecczyzny, Dolnego Śląska, Górnego Śląska, Podbeskidzia i Podkarpacia. Łącznie w Ośrodku Odosobnienie w Nowym Łupkowie internowanych było 295 osób.
Ośrodek Odosobnienie w Nowym Łupkowie na tle innych placówek tego typu wyróżniał się większą swobodą i poprawnymi relacjami pomiędzy internowanymi a funkcjonariuszami Służby Więziennej. Wynikało to poniekąd ze specyfiki Zakładu Karnego (półotwarty charakter, więźniowie pracowali na zewnątrz w rolnictwie i leśnictwie). Drzwi cel, w których przebywali internowani pozostawały otwarte przez cały okres funkcjonowania ośrodka. Możliwe było przebywanie osadzonych w ciągu dnia poza pawilonem. Czas wolny (wg rozkładu dnia) wynosił 10,5 godz. To wszystko sprawiło, że wśród internowanych rozwinęło się życie kulturalne inicjowane przez nich samych. Wydawali oni prasę niezależną (np. „Nasza Krata”). Prowadzili wykłady samokształceniowe z różnych dziedzin. Tworzyli rękodzieło, m.in. obrazy, pocztówki, znaczki. Tworzyli wiersze i utwory muzyczne. Stworzyli nawet własny chór.
Kilkakrotnie w placówce prowadzone były głodówki. Większa z nich, w której brało udział 11 internowanych, rozpoczęła się 13 czerwca 1982 r. Jej celem było zwolnienie z ośrodków odosobnienia w całej Polsce kobiet i osób chorych, gdyż nie stanowią „żadnego zagrożenia dla spokoju społecznego i nie są w stanie zagrozić sojuszowi z PRL ze Związek Radzieckim […] nie są w stanie obalić istniejącego ustroju PRL”.
Internowani byli odwiedzani przez duchownych, m.in. przez biskupów przemyskich Tadeusza Błaszkiewicza i Ignacego Tokarczuka (jedyny ośrodek, który władze zezwoliły mu odwiedzić), biskupa częstochowskiego Franciszka Musiela i lubelskiego bp. Bolesława Pylaka. W placówce regularnie odbywały się msze św. Odprawiał je najczęściej ks. Zdzisław Pokrywka. 10 czerwcu 1982 r. miała miejsce nawet procesja Bożego Ciała.
Ośrodek odosobnienia był wizytowany przez delegację Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, Polski Czerwony Krzyż, kierownictwo Służby Więziennej i prokuratury, a także przez przedstawicieli Prymasowskiego Komitetu Pomocy Więzionym za Pomocy Więzionym, Internowanym, Represjonowanym i ich Rodzinom.
Po likwidacji ośrodka odosobnienia w grudniu 1982 r., Zakład Karny w Nowym Łupkowie pełnił swoją pierwotną funkcję jednostki penitencjarnej typu półotwartego.