Instytut Pamięci Narodowej Odeszła na wieczną wartę mjr Janina Wierzbicka - Kopeć żołnierz AK i Świadek Historii IPN - Aktualności -

Z ogromnym smutkiem przyjęliśmy wiadomość, że 27 września 2021 r., w rocznicę utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego zmarła mjr Janina Wierzbicka - Kopeć żołnierz AK i Świadek Historii IPN

Uroczystości pogrzebowe odbyły się 2 października 2021 r. o godz. 12.30 na Cmentarzu Pobitno w Rzeszowie. 

Janina Wierzbicka Kopeć ps. „Róża”, „Osa” urodziła się 9 stycznia 1924 r. w majątku Wilkowyja, córka Franciszka Flaka i Marii z d. Wierzbicka. Ukończyła Gimnazjum Żeńskie w Rzeszowie, „małą” maturę zdała w 1939 r. Kontakt z konspiracją nawiązała za pośrednictwem starszych braci – Franciszka i Augustyna – żołnierzy ZWZ-AK i BCh. W kwietniu 1942 r. została zaprzysiężona do Armii Krajowej przez Marię Pasterz ps. „Rita”. Początkowo służyła jako łączniczka Obwodu AK Rzeszów pod ps. „Róża”. Przeszła przeszkolenie wojskowe. Była odpowiedzialna za obsługę punktów kontaktowych na terenie Rzeszowa. Kolportowała prasę konspiracyjną, w tym „Biuletyn Informacyjny”. W 1943 r. została skierowana do obsługi łączności z Inspektoratem AK Rzeszów, zmieniając pseudonim na „Osa”. Pod koniec 1943 r. została łączniczką Inspektora Rzeszowskiego AK kpt. Łukasza Cieplińskiego ps. „Pług”. Funkcję tę pełniła do października 1944 r. Do jej obowiązków należało m.in. dyżurowanie w określonych porach i miejscach (ze znakiem rozpoznawczym) oraz kontaktowanie łączników i kurierów z kpt. Cieplińskim lub jego zastępcami, przekazywanie im przesyłek. Utrzymywała również kontakty z działaczami BCh i Delegatury Rządu.

W czasie akcji „Burza” przebywała w Rzeszowie, by dostarczać wyposażenie żołnierzom AK w lesie słocińskim. Po zajęciu Rzeszowa przez Sowietów, pełniła przez około tydzień czasu dyżury w jawnym lokalu AK przy ul. Hetmańskiej, do momentu otrzymania polecenia ponownej konspiracji.

W sierpniu 1944 r. jej brat Augustyn, działacz Delegatury Rządu, został aresztowany przez NKWD we Lwowie, skazany na 18 lat łagru i zesłany w głąb ZSRR (Workuta). Powrócił do kraju w 1959 r. Próbując dowiedzieć się o losie brata latem 1944 r. pociągiem pojechała do Lwowa. Nie mogąc pomóc bratu, powróciła do Rzeszowa transportem wojskowym udając osobę wypuszczoną ze szpitala po przejściu tyfusu. „Granicę” przekroczyła ukryta przez żołnierzy. 17 października 1944 r. została aresztowana przez NKWD wraz z matką, siostrą Danutą oraz bratem Franciszkiem. Więziona była w piwnicach UB przy ul. Jagiellońskiej. Została zwolniona po dwóch tygodniach. Jej brat Franciszek uciekł z aresztu i dołączył do oddziału partyzanckiego Jana Totha „Mewy”, potem wyjechał do Gliwic. W grudniu 1944 r. w jej domu rodzinnym NKWD i UB urządziło „kocioł” aresztując szereg osób, w tym jej ojca.

W 1945 r. Janina Wierzbicka Kopeć zdała maturę i podjęła pracę w Spółdzielni Rolniczo-Handlowej. W 1946 r. wyjechała na Śląsk, gdzie przenieśli się jej rodzice oraz brat. Zamieszkała w Biernacicach, potem we Wrocławiu. W domu w Biernacicach ukrywali się poszukiwani przez UB żołnierze AK. We Wrocławiu cała jej rodzina zmieniła nazwisko Flak na Wierzbiccy.

W latach 1946-1950 studiowała na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Wrocławskiego (studiów nie ukończyła), pracując w Bratniej Pomocy Studenckiej, Opiece Zdrowotnej Studentów oraz w Centrali Tekstylnej. Potem pracowała jako portrecistka i rysownik w Spółdzielni „Fotografika”, następnie w Dziekanacie Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej we Wrocławiu. W tym okresie otrzymała również uprawnienia przewodnika PTTK.

W 1964 r. wyszła za mąż na Mariana Kopcia, byłego żołnierza AK z Rzeszowszczyzny ps. „Mściwój”. W latach 1976-1977 ubiegała się o przyznanie jej uprawnień kombatanckich w ZBoWiD, czego, pomimo spełnienia formalnych wymogów, jej odmówiono. Status kombatanta przyznano jej dopiero w 1984 r. Od 1990 r. należała do Światowego Związku Żołnierzy AK.

Odznaczona Medalem Wojska (Londyn 1948) i Krzyżem AK (Londyn 1978). 31 marca 2008 r. odznaczona przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, 5 listopada 2013 r. Instytut Pamieci Narodowej przyznał jej tytuł „Świadek Historii”. 

Aktywnie działała w środowisku kombatanckim starając się przekazać wiedzę i utrwalić pamięć o żołnierzach AK Podokręgu Rzeszów, współpracując m.in. z Fundacją Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Kobiet, jak też z Instytutem Pamięci Narodowej, do którego przekazała część swoich zbiorów.

Rodzinie i Najbliższym składamy wyrazy szczerego współczucia
Dyrektor i Pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie.