Nawigacja

Aktualności

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Eleonorze Goleń oraz mieszkańcom powiatu jasielskiego ratującym Żydów podczas niemieckiej okupacji – Jasło, 5 stycznia 2018

W rocznicę zaomrdowania Eleonory Goleń przez hitlerowców odsłinięto w Jaśle tablicę upamietniającą postać Eleonory Goleń oraz innych mieszkańców powiatu jasielskiego, którzy podczas II wojny światowej, pomimo grożącje im kary śmierci pomagali Żydom. 

Idea umieszczenia tablicy na ścianie Sądu Rejonowego w Jaśle, w miejscu dawnego więzienia, podjęta i urzeczywistniona przez starostę Adama Pawlusia, przedstawiona została 27 października 2017 r. przez wiceprezesa IPN Mateusza Szpytmę podczas uroczystości przekazania Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski, nadanych pośmiertnie przez Prezydenta RP małżonkom Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Eleonora Goleń (z d. Wojnarowicz) podczas okupacji niemieckiej ukrywała za wiedzą męża Stanisława, przebywającego czasowo poza domem, 10-letnią żydowską dziewczynkę, Annę Parzyczewską. Na skutek donosu w grudniu 1942 r. Eleonora i Anna zostały aresztowane przez gestapo i przewiezione do więzienia w Jaśle. Dziewczynkę rozstrzelano 10 grudnia 1942 r., a Eleonorę – 5 stycznia 1943 r., po miesięcznym śledztwie. Zginęła pod murem jasielskiego więzienia. Jej egzekucja miała pokazowy charakter. Przed zamordowaniem oprowadzono ją po okolicy, demonstrując mieszkańcom, czym grozi przechowywanie Żydów. Po egzekucji Niemcy nie pozwolili zabrać ciała Eleonory. Miejsce jej pochówku pozostaje nieznane.
W uroczystości uczestniczyli m.in. przedstawiciele rodziny Goleniów, reprezentanci władz powiatu, parlamentarzyści i młodzież miejscowych szkół, przedstawiciele Instytutu Pamieci Narodowej na czele z wiceprezesem IPN dr. Mateuszem Szpytmą oraz dr. Piotrem Szopą z rzeszowskiego oddziału IPN. 

Dr Mateusz Szpytma -  To bardzo ważne, aby każde miejsce związane z Polakami ratującymi Żydów podczas II wojny światowej, a szczególnie z tymi, którzy zginęli za udzielenie pomocy, zostało upamiętnione. Wielkie uznanie dla władz powiatu jasielskiego, że ta inicjatywa została zrealizowana.

Dr Piotr Szopa - Takie upamiętnienia są niezwykle ważne aby podtrzymywać pamięć o rzeczach niezwykłych o ludziach niezwykłych o wielkim bohaterstwie, o tym, że można było nie ryzykować i przeżyć bądź też podjąć ten trud uratowania innego życia być może zginąć i to ryzykując życie nie tylko swoje ale całej rodziny. 

Z danych Instytutu Pamięci Narodowej wynika, że na Podkarpaciu było ponad 1100 Polaków bezinteresownie ratujących Żydów, a około 150 zapłaciło za to najwyższą cenę. 

Relacja na stronach: http://rzeszow.tvp.pl/35491766/w-jasle-odslonieto-tablice-poswiecona-eleonorze-golen

 

do góry