E-Księgarnia
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie w dniach 19-21 czerwca 2017 r. organizuje rajd pieszy dla młodzieży na obszarze Beskidu Niskiego i Bieszczadów. Trasa „Rajdu Historycznego Szlakiem Kurierów Karpackich” przebiega w okolicach związanych z niezwykle ciekawym epizodem historii Polski, jakim była działalność kurierów utrzymujących łączność ziem polskich znajdujących się pod okupacja niemiecką i sowiecką z polską placówką dyplomatyczną w Budapeszcie. To kurierzy karpaccy przenosili meldunki, rozkazy, depesze a także pieniądze potrzebne dla powstawania, a później funkcjonowania Polskiego Państwa Podziemnego. To oni przenosili informacje wywiadowcze, które przyczyniły się do szybszego zwycięstwa nad III Rzeszą Niemiecką.
Potrzeba stworzenia szlaków kurierskich i specjalistycznej służby zajmującej się przerzutem osób i przedmiotów przez granicę pojawiła się już na samym początku okupacji. Z terenu okupowanego do czerwca 1941 r. przez ZSRR można było w mniej skomplikowany sposób dostać się na terytorium przychylnych Polakom: Królestwa Węgier, lub Królestwa Rumunii. Wykonanie tej niezwykle niebezpiecznej pracy spoczywało przede wszystkim na barkach kilkudziesięcioosobowej grupy harcerzy z Drohobycza nazywanych „Białymi Kurierami” od maskujących kombinezonów jakie nosili. Tylko kilku z nich udało się nie wpaść w ręce okupantów i przeżyć wojnę.
Na terenie okupowanym przez Niemcy do Królestwa Węgier można było się przedostać przez pas granicy od góry Czernin koło Łupkowa po źródła rzeki San (góra Krzemieniec). Na innych odcinkach trzeba było jeszcze przedostać się przez Słowację lub okupowane przez Niemcy Czechy, co wydłużało drogę i czyniło ja bardziej niebezpieczną. Zatem to właśnie w rejonie odbywania rajdu w okresie od października 1939 r. do czerwca 1941 r. koncentrowała się działalność kurierów utrzymujących łączność powstającej w kraju konspiracji z rządem RP w Paryżu a następnie w Londynie. Tędy także przechodzili granicę ludzie starający się przedostać do formujących się oddziałów Wojska Polskiego na Zachodzie.
Ale piękne okolice Komańczy i Łupkowa to nie tylko historia karpackich kurierów. Tu po zakończeniu I wojny światowej doszło do próby utworzenia państwa łemkowskiego. To także teren przez który przechodziły atakujące Polskę we wrześniu 1939 r. oddziały Słowackie, sprzymierzone z Niemcami. To tu, nieliczne oddziały polskie stawiły czoła najeźdźcom i skutecznie opóźniały ich marsz w głąb kraju. W połowie lat 40. XX w. tereny te stały się areną krwawych zmagań polsko-ukraińskich. W latach 1955-1956 w klasztorze sióstr nazaretanek w Komańczy więziony przez komunistyczne władze był Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński.
Cała okolica pełna jest świadectw interesującej i bogatej przeszłości związanej z różnymi narodowościami zamieszkującymi te tereny. Tu bowiem ścierało się osadnictwo i wpływy polskie, węgierskie, ruskie, łemkowskie i słowackie, ale swoja obecność zaznaczyli tu przedstawiciele jeszcze wielu innych narodowości, choćby Żydzi i Cyganie. Zapraszamy do skorzystania z oferty i poznania tego niezwykle interesującego zakątka Polski i jego historii wraz z nami na trasie „Rajdu Historycznego Szlakiem Kurierów Karpackich”
Rajd ma charakter edukacyjny. Planowany jest marsz na orientację z zadaniem odnalezienia punktów terenowych, zaznaczonych na mapie, którą każda z drużyn otrzyma w chwili rozpoczęcia rajdu. Dodatkowo na mapie zaznaczona będzie trasa sugerowana, stosunkowo łatwa do orientacji w terenie. Poszczególne drużyny wyruszają w 15-minutowych odstępach. Będzie liczony czas, w jakim dana grupa całością składu, pieszo przebyła trasę dnia.
Trasa:
I dzień rajdu (19 czerwca 2017 r.)
Zbiórka uczestników rajdu o godz. 6.45 przy budynku Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, ul. Słowackiego 18.
Sugerowana marszruta: Moszczaniec-Jasiel-Kanasiówka-Wisłok Wielki.
Nocleg w sali gimnastycznej w szkole w Wisłoku Wielkim.
II dzień rajdu (20 czerwca 2017 r.)
Sugerowana marszruta: Komańcza – Duszatyn – Chryszczata - Turzańsk.
Po zakończeniu marszu planowana jest obiadokolacja, ognisko oraz rozegrany zostanie konkurs wiedzy historycznej.
Nocleg w sali gimnastycznej w szkole w Wisłoku Wielkim.
III dzień rajdu (21 czerwca 2017 r.)
Sugerowana marszruta: Przełęcz Radoszycka – Przełęcz Łupkowska – Nowy Łupków
Podsumowanie rajdu, rozdanie nagród, powrót autokarem do Rzeszowa.
Każdy z uczestników rajdu, który w dniu rozpoczęcia rajdu nie ukończył osiemnastego roku życia, ma obowiązek przedstawienia organizatorom rajdu pisemnej zgody rodziców na uczestnictwo w rajdzie (podpisanej) wraz z nr tel. kontaktowego.
Zgłoszenia i wszelkie pytania kierować do: Maciej Rędziniak tel. + 48 504324019, pastor23@poczta.onet.pl